“หมอเจด” นพ.เจษฎ์ บุณยวงศ์วิโรจน์ รองผู้อำนวยการโรงพยาบาลมหาราช นครราชสีมา ได้ออกมาโพสต์ข้อความระบุว่า
อย.เตือน! ผงย้อมผมสมุนไพร เจอแบคทีเรีย–ยีสต์–รา สูง
เสี่ยงหนังศีรษะอักเสบ–ติดเชื้อ!
1.หลายคนหันมาใช้ ผงสมุนไพรย้อมผม กันเยอะขึ้น เพราะรู้สึกว่ามันเป็นธรรมชาติ
ออร์แกนิค ดูปลอดภัยกว่า ไม่ต้องกังวลเรื่องสารเคมีแรง ๆ เหมือนพวกครีมย้อมผมทั่วไป
แต่ล่าสุด อย. ออกมาประกาศว่า มีการตรวจเจอ เชื้อโรคปนเปื้อนในผงย้อมผมสมุนไพรบางตัว เกินกว่าที่มาตรฐานกำหนดไว้
ฟังแล้วสะดุ้งเลยใช่ไหมครับ เพราะแปลว่า ถึงจะเป็นของธรรมชาติ ก็ไม่ได้แปลว่าปลอดภัยเสมอไป
จริง ๆ แล้วผงสมุนไพรที่เราเห็นเป็นถุง ๆ นั้น กว่าจะมาถึงมือเรา ต้องผ่านหลายขั้นตอน ตั้งแต่เก็บเกี่ยว ตากแห้ง บดเป็นผง แล้วค่อยบรรจุ
ถ้าขั้นตอนไหนไม่สะอาดพอ ก็มีโอกาสที่เชื้อโรคจะติดมาด้วย และโตต่อไปในซองที่เราซื้อมาใช้นี่แหละ
2. เชื้อที่เจออันตรายแค่ไหน?
ผลตรวจของ อย. พบว่า จำนวนเชื้อจุลินทรีย์เยอะมาก ถึง 19,000 โคโลนีต่อกรัม
ทั้งที่เกณฑ์กำหนดไม่เกิน 1,000 โคโลนีต่อกรัม คือเกินไปเกือบ 20 เท่าเลยทีเดียว
ทีนี้พอได้ยินว่า “มีเชื้อ” หลายคนอาจยังงง ว่ามันอันตรายยังไง ลองเล่าให้เห็นภาพง่าย ๆ นะครับ
•แบคทีเรีย → ถ้าแค่สัมผัสผิวหนังปกติอาจไม่เป็นอะไร แต่ถ้ามีแผลเล็ก ๆ บนหนังศีรษะ เชื้อก็อาจเข้าไปทำให้เกิดการติดเชื้อ มีตุ่มหนอง แสบ ๆ คัน ๆ หรืออักเสบได้
•ยีสต์ → ตัวนี้เป็นญาติกับเชื้อราที่ทำให้เกิดเชื้อราในช่องปากหรือเชื้อราที่ผิวหนัง ถ้าเจอในผงย้อมผม ก็อาจทำให้หนังศีรษะคัน ระคายเคือง หรือเกิดผื่นแพ้ได้
•รา → อันนี้น่ากังวลที่สุด เพราะนอกจากทำให้ผิวหนังอักเสบหรือคันแล้ว บางชนิดยังสร้างสารพิษที่เรียกว่า ไมโคท็อกซิน ซึ่งถ้าได้รับบ่อย ๆ หรือสะสมไปนาน ๆ มีผลเสียกับสุขภาพได้เลย
สรุปคือ ถึงตอนนี้ยังไม่มีรายงานว่าใครป่วยจากการใช้โดยตรง แต่ตัวเลขการปนเปื้อนที่สูงขนาดนี้ ก็บอกได้ว่าไม่ควรเสี่ยงครับ
3. ธรรมชาติ = ปลอดภัย จริงหรือเปล่า?
เรามักถูกทำให้เชื่อว่า “ธรรมชาติ” แปลว่า “ปลอดภัย”
แต่จริง ๆ แล้วธรรมชาติก็มีความเสี่ยงในตัวเองเหมือนกันครับ
ลองนึกภาพ สมุนไรถูกเก็บจากไร่ ตากแดดกลางแจ้ง ถ้าอากาศชื้น หรือฝนตกจนใบไม่แห้งสนิท เชื้อราหรือแบคทีเรียที่อยู่ในอากาศก็พร้อมจะโตได้ทันที
พอเอามาบดเป็นผง เก็บไม่ดี หรือเจอความชื้นอีกหน่อย เชื้อก็ขยายพันธุ์ได้เลย
เพราะฉะนั้น ต่อให้เขียนว่า “ออร์แกนิก” หรือ “100% สมุนไพรธรรมชาติ” ก็ไม่ได้หมายความว่าปลอดภัยร้อยเปอร์เซ็นต์นะครับ
และลองคิดดูว่าถ้าคนที่ใช้เป็นคนที่แพ้ง่าย หรือเป็นคนที่มีภูมิคุ้มกันต่ำ เช่นคนให้ยาเคมีบำบัดอยู่ หรือคนไข้ที่มีเม็ดเลือดขาวต่ำ ถ้าเกิดปัญหาขึ้นมาก็จะรุนแรงกว่าคนทั่วไป
4. แล้วเราจะเลือกยังไงให้ปลอดภัย?
ถ้าใครยังอยากใช้ผงสมุนไพรย้อมผมต่อไป (เพราะข้อดีก็มีเหมือนกัน เช่น ไม่มีสารเคมีแรง) ผมแนะนำให้ระวังเรื่องพวกนี้ครับ
1. เช็กเลขที่จดแจ้ง อย. → อย่างน้อยทำให้มั่นใจว่าสินค้าผ่านการขึ้นทะเบียน
2. ดูวันผลิต–วันหมดอายุ → ของที่ไม่มีวันหมดอายุ หรือใกล้หมดแล้วก็ไม่ควรซื้อ
3. บรรจุภัณฑ์ต้องดี → ถุงต้องซีลสนิท ไม่อับ ไม่เปียก ถ้าโดนความชื้นคือเสี่ยงสุด ๆ
4. ดูสภาพผง → ถ้ามีกลิ่นแปลก ๆ จับตัวเป็นก้อน หรือเห็นราขึ้น ให้หยุดใช้ทันที
5. เลือกซื้อจากร้านที่ไว้ใจได้ → อย่าเลือกเพราะราคาถูกอย่างเดียว คุณภาพสำคัญกว่าเยอะ
เพราะมาตรฐานจริง ๆ ของ อย. กำหนดไว้ว่า ผลิตภัณฑ์ย้อมผมควรมีเชื้อน้อยกว่า 1,000 โคโลนีต่อกรัม แต่ที่ตรวจเจอคราวนี้สูงถึง 19,000 โคโลนีต่อกรัม ซึ่งมากพอจะทำให้เกิดปัญหาได้แน่นอน
5. ฝากด้วยนะครับ หนังศีรษะเราเป็นผิวที่บอบบางมาก
ถ้าเกิดติดเชื้อขึ้นมา ไม่ใช่เรื่องเล็ก ๆ เลยนะครับ เพราะมันอาจทำให้ ผมร่วง แผลเรื้อรัง หรือผิวหนังอักเสบยาวนาน ได้เลย
เพราะงั้น เวลาจะเลือกผลิตภัณฑ์ย้อมผม ไม่ว่าจะสมุนไพรหรือเคมี อย่าดูแค่สีสวย ติดทน หรือราคาถูก แต่ต้องดูเรื่องความสะอาด ความน่าเชื่อถือ และมาตรฐานด้วย
คิดง่าย ๆ ครับ ถ้าเราเลือกผิดแล้วต้องไปหาหมอรักษาอาการแพ้หรือติดเชื้อทีหลัง มันทั้งเสียเงิน เสียเวลา และอาจทิ้งผลเสียระยะยาวด้วย
ใครมีคำถามคอมเมนต์ไว้ได้เลยนะ
